Người đang thi hành án phạt tù có được chuyển nhượng quyền sử dụng đất hay không?

Câu hỏi: Thưa luật sư, anh trai tôi có đứng tên một thửa đất, hiện nay do con trai anh ấy làm ăn khó khăn nên gia đình tôi muốn chuyển nhượng mảnh đất đó, tuy nhiên anh trai tôi đang thi hành án phạt tù. Vậy chúng tôi có thể làm thủ tục chuyển nhượng được không? Mong luật sư giải đáp.

Trả lời:

1. Người đi tù có được chuyển nhượng đất không?

Người chấp hành án phạt tù được hưởng các quyền công dân chỉ trừ những quyền bị pháp luật hoặc Tòa án tước. Do đó nếu không bị pháp luật hoặc Tòa án tước hay hạn chế quyền sở hữu tài sản thì thì người chấp hành án vẫn có các quyền này, trong đó có quyền được chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp đang chấp hành hình phạt tù, thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất vẫn được thực hiện theo quy định của Luật đất đai và văn bản pháp luật có liên quan.

Căn cứ theo quy định tại điều 188 Luật đất đai 2013 quy định về điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyên nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất.

“1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:

a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này;

b) Đất không có tranh chấp;

c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;

d) Trong thời hạn sử dụng đất.”

Theo quy định trên thì trong trường hợp đang chấp hành hình phạt tù nhưng phần đất của người đang đi tù không thuộc những trường hợp đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên người đó, đất đang có tranh chấp, quyền sử dụng đất đang bị kê biên để bảo đảm thi hành án và đất hết thời hạn sử dụng đất thì người đi tù vẫn có quyền bán đất theo quy định của pháp luật.

2. Thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi đang chấp hành án phạt tù

2.1. Thủ tục công chứng hợp đồng chuyển nhượng

Căn cứ theo điểm a khoản 3 Điều 167 Luật đất đai 2013 thì hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực.

Như vậy, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng nhưng việc công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất của người đang chấp hành hình phạt tù thì phải làm như thế nào?

Thứ nhất, căn cứ theo khoản 1 Điều 41 Luật Công chứng 2014 người yêu cầu công chứng phải nộp một bộ hồ sơ và nêu nội dung, ý định giao kết hợp đồng, giao dịch. Hồ sơ bao gồm:

• Phiếu yêu cầu công chứng, trong đó có thông tin về họ tên, địa chỉ người yêu cầu công chứng, nội dung cần công chứng, danh mục giấy tờ gửi kèm theo; tên tổ chức hành nghề công chứng, họ tên người tiếp nhận hồ sơ yêu cầu công chứng, thời điểm tiếp nhận hồ sơ;
• Bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu công chứng;
• Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối vớitài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản đó;
• Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định phải có.

Thứ hai, trong trường hợp này, Bên bán đang phải chấp hành án phạt tù nên thủ tục công chứng được thực hiện ngoài trụ sở công chứng theo quy định tại Điều 44 Luật Công chứng 2014:

“Điều 44. Địa điểm công chứng

Việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.”

Theo đó, người đang chấp hành án phạt tù tại trại giam nên thuộc đối tượng được yêu cầu công chứng ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, cụ thể là tại trại giam nơi người đó đang chấp hành án.

Cơ quan thực hiện công chứng có thể gửi công văn đến ban quản lý trại giam nêu rõ việc đang tiếp nhận và thực hiện yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà một trong các bên tham gia giao dịch là người đang chấp hành án tại trại giam; đồng thời đề nghị được gặp gỡ người đó để thực hiện công chứng.

Cơ quan thực hiện công chứng có thể gửi công văn đến ban quản lý trại giam nêu rõ việc đang tiếp nhận và thực hiện yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà một trong các bên tham gia giao dịch là người đang chấp hành án tại trại giam; đồng thời đề nghị được gặp gỡ người đó để thực hiện công chứng.

2.2. Thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Căn cứ theo khoản 1, khoản 2 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì người sử dụng đất nộp 01 bộ hồ sơ thực hiện quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp thực hiện quyền của người sử dụng đất đối với một phần thửa đất thì người sử dụng đất đề nghị Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện đo đạc tách thửa đối với phần diện tích cần thực hiện quyền của người sử dụng đất trước khi nộp hồ sơ thực hiện quyền của người sử dụng đất.

Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, nếu đủ điều kiện thực hiện các quyền theo quy định thì thực hiện các công việc sau đây:

• Gửi thông tin địa chính đến cơ quan thuế để xác định và thông báo thu nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định;
• Xác nhận nội dung biến động vào Giấy chứng nhận đã cấp theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Trường hợp phải cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì lập hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người sử dụng đất;

Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; trao Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về người đang thi hành án có chuyển nhượng quyền sử dụng đất được hay không? Mọi vướng mắc cần giải đáp liên quan đến thủ tục chuyển nhượng, hợp đồng chuyển nhượng đất vui lòng liên hệ Hotline: 0979 80 1111 để được tư vấn trực tiếp và chuyên sâu.

Mọi thắc mắc cần giải đáp, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0979 80 1111 để được tư vấn chi tiết!