Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là một trong số các căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét, quyết định mức phạt cụ thể tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội. Dưới đây là tổng hợp các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.
1. Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là gì?
Hiện nay trong Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung và các văn bản pháp luật liên quan đều không có quy định cụ thể về khái niệm “Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự”.
Tuy nhiên, có thể hiểu, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình là những dấu hiệu mang tính khách quan và chủ quan của hành vi phạm tội, không nằm trong cấu thành tội phạm nhưng những tình tiết này được sử dụng, là căn cứ để Tòa án cân nhắc, xem xét việc áp dụng hình phạt với tội phạm.
2. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015
Điều 51 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 sửa đổi năm 2017 quy định về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự bao gồm:
(1) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
(2) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
(3) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
(4) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
(5) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;
(6) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;
(7) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
(8) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
(9) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
(10) Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
(11) Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;
(12) Phạm tội do lạc hậu;
(13) Người phạm tội là phụ nữ có thai;
(14) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;
(15) Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
(16) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
(17) Người phạm tội tự thú;
(18) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;
(19) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;
(20) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
(21) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;
(22) Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.
– Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.
– Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.

3. Có 2 tình tiết giảm nhẹ TNHS có được giảm nhẹ khung hình phạt 2 lần không?
Điều 54 Bộ luật hình sự 2015, được sửa đổi bởi khoản 7 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định:
“Điều 54. Quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng
Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật này.
Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng không bắt buộc phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật đối với người phạm tội lần đầu là người giúp sức trong vụ án đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể.
Trong trường hợp có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 hoặc khoản 2 Điều này nhưng điều luật chỉ có một khung hình phạt hoặc khung hình phạt đó là khung hình phạt nhẹ nhất, thì Tòa án có thể quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt hoặc chuyển sang một hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn. Lý do của việc giảm nhẹ phải được ghi rõ trong bản án.”
Có thể thấy, nếu có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trở lên thì không được giảm nhẹ khung hình phạt 02 lần mà Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt và đảm bảo trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn.
4. LUẬT SƯ TƯ VẤN, GIẢI QUYẾT VỤ ÁN HÌNH SỰ
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, các vụ án hình sự thường xảy ra với tình tiết, diễn biến phức tạp, khó lường. Khi rủi ro pháp lý gõ cửa, nếu không am hiểu pháp luật sẽ dễ gặp phải vô vàn những vướng mắc khác nhau, thậm chí rơi vào thế bị động khi phải làm việc với cơ quan tố tụng, dẫn đến những hậu quả pháp lý không đáng có.
Để giúp quý khách hàng đảm bảo an toàn, hạn chế tối đa các rủi ro về mặt pháp lý, Luật Hùng Phúc cung cấp dịch vụ Luật sư Hình sự được thực hiện bởi đội ngũ Luật sư có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, am hiểu chuyên sâu quá trình tố tụng, đã tham gia bào chữa tranh tụng rất nhiều vụ án hình sự, bảo vệ thành công cho nhiều bị can, bị cáo:
- Tư vấn tình huống pháp lý, nghiên cứu quy định của pháp luật từ đó đưa ra phương án giải quyết có lợi nhất, hạn chế tối đa rủi ro cho thân chủ;
- Tư vấn, hỗ trợ thân chủ thu thập tài liệu, chứng cứ có lợi để bảo vệ quyền lợi của mình;
- Tham gia bào chữa/ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ (bị can, bị cáo, người bị hại…) trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử ;
- …
Với đội ngũ Luật sư có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm và tử tế, Luật Hùng Phúc cam kết mang đến cho khách hàng dịch vụ pháp lý xuất sắc nhất. Để làm được điều đó, chúng tôi luôn lấy khách hàng làm trung tâm để tư vấn, đưa ra phương án giải quyết có lợi nhất cho khách hàng, chỉ tiếp nhận các vụ việc/vụ án có khả năng thực hiện và tuyệt đối tuân thủ pháp luật.
Mọi thắc mắc cần giải đáp, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0979 80 1111 để được tư vấn chi tiết!
Công ty Luật TNHH Hùng Phúc