Sau khi nghiên cứu điều 272 BLTTHS 2015 về thẩm quyền của Tòa án quân sự, luật sư nhận thấy bất cập sau:
Theo khoản 1 Điều 272 BLTTHS 2015 quy định về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự thì: “1. Tòa án quân sự có thẩm quyền xét xử: b) Vụ án hình sự mà bị cáo không thuộc đối tượng quy định tại điểm a khoản 1 Điều này liên quan đến bí mật quân sự hoặc gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của quân nhân tại ngũ, công chức, công nhân, viên chức quốc phòng, quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện hoặc kiểm tra tình trạng sẵn sàng chiến đấu hoặc gây thiệt hại đến tài sản, danh dự, uy tín của Quân đội nhân dân hoặc phạm tội trong doanh trại quân đội hoặc khu vực quân sự do Quân đội nhân dân quản lý, bảo vệ.”.
Như vậy có thể thấy những trường hợp vi phạm pháp luật hình sự “liên quan” đến quân nhân và quân đội thì thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án quân sự. Tuy nhiên, tác giả Thanh Thịnh (Tòa án quân sự khu vực 2 Hải Quân) nêu ra các giả định sau:
Ví dụ 1: K lái xe ô tô, không nhường đường nên gây tai nạn khiến quân nhân Q bị thương tật 31%. Trường hợp này, mặc dù có thiệt hại xảy ra cho quân nhân nhưng không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án quân sự vì theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 260 BLHS hiện hành thì tỷ lệ tổn thương cơ thể phải từ 61% trở lên mới đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Ví dụ 2: K lái xe ô tô, không nhường đường nên gây tai nạn khiến M (không phải là quân nhân) bị chết, quân nhân Q bị thương tật 1%. Trường hợp này tương tự với tình huống, thẩm quyền thuộc Tòa án quân sự theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 272 BLTTHS 2015. Tuy nhiên ví dụ này nhấn mạnh thiệt hại đối với quân nhân là rất thấp (1%).
Ví dụ 3: K lái xe ô tô, không nhường đường nên gây tai nạn khiến M (không phải là quân nhân) bị chết, va xe vào tường của đơn vị Quân đội gây thiệt hại về tài sản 500 nghìn đồng. Trường hợp này, hành vi của K đã gây thiệt hại đến tài sản của Quân đội nên cũng thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án quân sự theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 272 BLTTHS 2015. Tuy nhiên ví dụ này nhấn mạnh thiệt hại đối với Quân đội là rất thấp (500 nghìn đồng), trong khi đó cấu thành tội phạm quy định tại điểm d khoản 1 Điều 260 BLHS hiện hành có mức thấp nhất là 100 triệu đồng.
Có thể nhận thấy rằng, điều 272 BLTTHS 2015 quy định Tòa án quân sự có thẩm quyền xét xử những quân nhân vi phạm pháp luật hình sự đồng thời bảo vệ quân nhân, tài sản của quân đội nhằm bảo vệ và xây dựng môi trường quân đội ngày càng lớn mạnh. Tuy nhiên, trên thực tế có những thiệt hại của quân nhân và quân đội rất nhỏ chưa đến mức vi phạm pháp luật hình sự thì thẩm quyền thuộc về Tòa án quân sự chưa thật sự thuyết phục. Do vậy, thiết nghĩ điều 272 BLTTHS 2015 nên bổ sung những quy định cụ thể về mức độ thiệt hại trên thực tế để xác định thẩm quyền đúng và hiệu quả giải quyết vụ việc cao hơn.
Trên đây là những quan điểm, nhận định của luật sư. Xin được trao đổi thông tin với quý bạn đọc./
Mọi thắc mắc cần giải đáp, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0979 80 1111 để được tư vấn chi tiết!
Công ty Luật TNHH Hùng Phúc