Ly hôn khi một trong hai bên là người Việt Nam nhưng đang ở nước ngoài

Ly hôn có yếu tố nước ngoài - Văn phòng Luật sư Đỗ Trung Kiên và ...

Ly hôn là giải pháp cuối cùng của các bên khi mâu thuẫn vợ chồng trở nên trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được. Pháp luật Việt Nam quy định vợ hoặc chồng khi xét thấy không thể tiếp tục chung sống đều có quyền yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết cho ly hôn. Việc ly hôn khi các bên đương sự đều sinh sống và làm việc tại Việt Nam không quá phức tạp và thường hay được đề cập. Bên cạnh đó, các vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài khi có một bên đương sự – bị đơn là người Việt Nam đang sinh sống và làm việc ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng không rõ địa chỉ là một trường hợp đặc thù nhưng cũng ngày càng phổ biến.
Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin viện dẫn và phân tích cụ thể các quy định pháp luật có liên quan đến trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài khi có bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ.
Ly hôn là gì? Khi nào xác định một vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài?
Ly hôn được hiểu là một sự kiện pháp lý nhằm chấm dứt quan hệ hôn nhân. Quyền ly hôn là một trong các quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình được pháp luật bảo vệ theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Dân sự năm 2015, Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
Tại Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình quy định: “1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.”
Như vậy, ly hôn là quyền của mỗi bên và khi xét thấy mâu thuẫn giữa các bên đã trở nên trầm trọng, quan hệ hôn nhân không thể hàn gắn được được Tòa án sẽ xem xét giải quyết cho ly hôn.
Theo Bộ luật tố tụng dân sự, ly hôn có yếu tố nước ngoài bao gồm trường hợp đương sự ở nước ngoài và trường hợp tài sản ở nước ngoài. Tuy nhiên, trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến trường hợp ly hôn khi có đương sự, cụ thể là bị đơn ở nước ngoài mà không biết rõ địa chỉ.
Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn có bị đơn ở nước ngoài?
Theo quy định tại Điều 35, Điều 37 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp tỉnh là Tòa án có thẩm quyền giải quyết các vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài.
Tòa án giải quyết như thế nào khi vụ việc có bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ?
Thông thường, khi khởi kiện một vụ án ly hôn, người khởi kiện phải cung cấp được địa chỉ cụ thể của người bị khởi kiện để Tòa án làm căn cứ xác định thẩm quyền và thụ lý vụ án. Tuy nhiên, với trường hợp vụ việc có bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ, Tòa án nhân dân tối cao đã có hướng dẫn tại Công văn 253/TANDTC-PC ngày 26/11/2018 như sau:
“…Trường hợp người Việt Nam ở trong nước xin ly hôn với người Việt Nam ở nước ngoài và chỉ cung cấp được địa chỉ nơi cư trú cuối cùng ở Việt Nam của bị đơn mà không cung cấp được địa chỉ của bị đơn ở nước ngoài, nếu thông qua thân nhân của bị đơn mà có căn cứ để xác định họ vẫn có liên hệ với thân nhân ở trong nước nhưng thân nhân của họ không cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết để gửi lời khai về cho Tòa án thì coi đây là trường hợp bị đơn cố tình giấu địa chỉ, từ chối khai báo, từ chối cung cấp những tài liệu cần thiết. Nếu Tòa án đã yêu cầu đến lần thứ hai mà thân nhân của họ cũng không chịu cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không chịu thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết thì Tòa án đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo thủ tục chung. Sau khi xét xử, Tòa án cần gửi ngay cho thân nhân của bị đơn bản sao bản án hoặc quyết định để những người này chuyển cho bị đơn, đồng thời tiến hành niêm yết công khai bản sao bản án, quyết định tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bị đơn cư trú cuối cùng và nơi thân nhân của bị đơn cư trú để đương sự có thể sử dụng quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật tố tụng.”
Theo nội dung hướng dẫn nêu trên, khi vợ hoặc chồng có đơn xin ly hôn với người còn lại (hiện đang ở nước ngoài) mà không biết rõ địa chỉ thì phải cung cấp cho Tòa án địa chỉ nơi cư trú cuối cùng ở Việt Nam của bị đơn.
Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án sẽ xác minh địa chỉ của bị đơn thông qua thân nhân của bị đơn ở trong nước. Nếu có căn cứ để xác định bị đơn vẫn có liên hệ với thân nhân ở trong nước nhưng thân nhân của họ không cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết để gửi lời khai về cho Tòa án thì coi đây là trường hợp bị đơn cố tình giấu địa chỉ, từ chối khai báo, từ chối cung cấp những tài liệu cần thiết. Nếu Tòa án đã yêu cầu đến lần thứ hai mà thân nhân của bị đơn cũng không chịu cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không chịu thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết thì Tòa án đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo thủ tục chung.
Hồ sơ yêu cầu xin ly hôn với bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài
Cũng như các vụ việc ly hôn thông thường, khi có yêu cầu xin ly hôn, người có yêu cầu phải chuẩn bị 01 bộ hồ sơ, bao gồm:
– Bản sao chứng thực CMND, sổ hộ khẩu của vợ, chồng;
– Bản sao chứng thực Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
– Bản sao chứng thực Giấy khai sinh của con (nếu có);
– Bản sao chứng thực các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, giấy tờ chứng minh công nợ… (nếu có).
Như vậy, đối với các vụ việc ly hôn khi có bị đơn là người Việt Nam đang ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ, pháp luật đã có quy định khá rõ ràng và cụ thể về phương hướng giải quyết để Tòa án và các đương sự chủ động áp dụng.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về các vấn đề pháp lý có liên quan đến vụ việc ly hôn có bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ. Hy vọng bài viết trên có thể cung cấp cho quý khách hàng những thông tin quan trọng và hữu ích. Nếu có bất kỳ vướng mắc nào, quý khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các kênh thông tin sau:
– Văn Phòng Luật Sư Hùng Phúc – Số 89 đường Trần Phú, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc
– Mail: vplshungphuc@gmail.com
– Hotline: 0979 80 1111/ 0211 388 1588
– Website: luathungphuc.vn
– Facebook: Văn Phòng Luật Sư Hùng Phúc