Theo quy định của pháp luật hiện hành, muốn tách thửa đất cần đáp ứng một số điều kiện nhất định. Vậy đất không có lối đi có được phép tách thửa hay không? Phải xử lý như thế nào trong trường hợp đất không có lối đi chung? Hãy cùng Luật Hùng Phúc tìm hiểu về nội dung này qua bài viết dưới đây.
1. Tách thửa đất là gì?
Pháp luật hiện nay chưa có quy định trực tiếp thế nào là “tách thửa đất”. Tuy nhiên có thể hiểu tách thửa đất là việc thực hiện thủ tục phân chia quyền sử dụng và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thành nhiều phần đất khác nhau.
Khi đó, từ một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các quyền sở hữu các tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) sẽ được tách thành hai hay nhiều giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu các tài sản gắn liền với đất khác nhau.
Tùy vào mục đích để dẫn đến việc phải tách thửa đất, trong đó có một số mục đích chính phổ biến sau:
+ Tách thửa đất để phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất
+ Tách thửa khi có quyết định phân chia từ tòa án
+ Người sử dụng đất chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với một phần của thửa đất cho đối tượng khác
Khi đó, từ một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các quyền sở hữu các tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) sẽ được tách thành hai hay nhiều giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu các tài sản gắn liền với đất khác nhau.
2. Điều kiện để tách thửa đất
Theo Điều 220 Luật Đất đai 2024, việc tách thửa đất phải đảm bảo các nguyên tắc và điều kiện sau:
– Thửa đất đã được cấp một trong các loại giấy chứng nhận:
+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
+ Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở
+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất
– Thửa đất còn trong thời hạn sử dụng đất
– Đất không có tranh chấp, không bị kê biên để bảo đảm thi hành án, không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.
Trường hợp đất có tranh chấp nhưng xác định được phạm vi diện tích, ranh giới đang tranh chấp thì phần diện tích, ranh giới còn lại không tranh chấp của thửa đất đó được phép tách thửa đất;
– Việc tách thửa đất phải bảo đảm có lối đi, được kết nối với đường giao thông công cộng hiện có, bảo đảm cấp nước, thoát nước và nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý. Trường hợp người sử dụng đất dành một phần diện tích của thửa đất ở hoặc thửa đất có đất ở và đất khác trong cùng thửa đất để làm lối đi, khi thực hiện việc tách thửa đất thì không phải thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất để làm lối đi đó.
– Các thửa đất sau khi tách thửa phải bảo đảm diện tích tối thiểu với loại đất đang sử dụng theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Như vậy, một trong những điều kiện bắt buộc để tách thửa đất là thửa đất đó phải có lối đi, đất không có lối đi thì không được tách thửa.
3. Phải xử lý như thế nào nếu thửa đất không có lối đi?
Theo Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015:
“1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
…
3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù”.
Như vậy, người sử dụng thửa đất bị vây bọc bởi các bất động sản khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.
Quyền mở lối đi trên đất người khác theo quy định của Luật Đất đai là quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề.
Quyền về lối đi qua được xác lập thông qua việc ký kết văn bản thỏa thuận giữa các bên hoặc yêu cầu với cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết về việc mở lối đi nếu trường hợp không thỏa thuận được.
Thỏa thuận về lối đi qua gồm 02 trường hợp, cụ thể:
Trường hợp 1: Thỏa thuận mở lối đi qua có đền bù, trừ trường hợp các bên thỏa thuận không đền bù.
Nếu thửa đất phía trong không phải hình thành từ một thửa đất chung với thửa đất phía ngoài thì phải đền bù.
Trường hợp 2: Thỏa thuận mở lối đi qua nhưng không phải đền bù
Người sử dụng đất phía trong không phải đền bù cho người ở phía ngoài trong trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau.
* Thủ tục đăng ký lối đi qua
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Theo Điều 37 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, hồ sơ tách thửa đất bao gồm:
+ Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Mẫu số 11/ĐK ban hành kèm theo Nghị định 101/2024/NĐ-CP.
+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp.
+ Các giấy tờ liên quan đến nội dung biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất như hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, văn bản khai nhận di sản thừa kế, hợp đồng tặng cho,…
+ Văn bản về việc đại diện theo quy định của pháp luật về dân sự (nếu thực hiện thủ tục thông qua người đại diện).
Bước 2: Tiến hành nộp tại một trong các cơ quan sau đây:
+ Văn phòng đăng ký đất đai
+ Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai
+ Sở Tài nguyên và Môi trường, bộ phận một cửa Ủy ban Nhân dân cấp huyện.
Bước 3: Tiếp nhận và giải quyết
Cơ quan đăng ký đất đai thực hiện các công việc:
+ Đo đạc địa chính để chia tách thửa đất.
+ Lập hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất đối với thửa đất mới tách, hợp thửa
+ Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.
+ Trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất cho người được cấp hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.
Bước 4: Trả kết quả
Thời gian thực hiện không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 20 ngày làm việc đối với xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn.
Thời gian trên không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; không tính thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định.
Trên đây là giải đáp cho câu hỏi: “Đất không có lối đi có được phép tách thửa không?”.
Mọi thắc mắc cần giải đáp, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0979 80 1111 để được tư vấn chi tiết!
Công ty Luật TNHH Hùng Phúc
Theo dõi Luật Hùng Phúc trên 